8. Conclusie

De aard van parodontale ziekten wordt samengevat door een verstoring van het evenwicht tussen gastheer en parasiet. Niettemin, als individuele vatbaarheid altijd de slag bewapent, is het de bacteriële factor die de trekker overhaalt.

Vandaag de dag is het inzicht in de verdedigingsmechanismen van de gastheer nog onvoldoende om te kunnen hopen op een ingreep in het immuunsysteem. Het succes van de behandeling hangt dus af van de beheersing van deze bacteriële factor.
Wij hebben gezien dat een aantal risicofactoren in verschillende mate betrokken is bij de reactie van de gastheer.
De meeste van deze factoren kunnen worden gemoduleerd en hun beheer, in combinatie met parodontale sanering, completeert het therapeutische arsenaal en maakt het mogelijk de kans op succes van onze behandeling en onderhoud te vergroten.

Ter afsluiting van dit artikel zij eraan herinnerd dat parodontale aandoeningen ook een risicofactor voor andere systemische ziekten vormen.
Parodontale pathogenen, hun producten of de ontstekingsreactie die zij uitlokken, kunnen immers leiden tot systemische repercussies (cardiovasculair, respiratoir,...) (Mealey et al, 1999; Kinane et al, 2000).

Dergelijke veronderstellingen moeten ons dwingen onze verantwoordelijkheid voor de algemene gezondheid van onze patiënten te herzien. In dit perspectief moet preventie de hoeksteen van onze praktijk blijven.
Maar daartoe en om deze actie te optimaliseren, moeten de communicatie en de coördinatie tussen artsen en tandartsen (huisartsen en specialisten) verder worden verbeterd.

Dit artikel was hoofdzakelijk klinisch georiënteerd, en elk behandeld punt kan uiteraard worden besproken en genuanceerd in het licht van de literatuur, die op dit gebied in overvloed aanwezig is.


  1. Lindhe J., Niklaus L.. Clinical Periodontology and Implant Dentistry. Blackwell Munksgaard, 4ième edition, 2003.
  2. Bercy P., Tenenbaum H. – Parodontologie. Du diagnostic à la pratique. De Boeck Université, 1996.
  3. Genon P., Romagna Ch. Le traitement parodontal raisonné. Editions CdP, 1999.
  4. Didri S., Lallam C. Les réévaluations et l’orientation thérapeutique en parodontite. Rev Odont Stomat, 2002; 193-210.
  5. Herbert F. Wolf, Rateischak E. et K. Atlas de Parodontologie. Masson, 3ième édition, 2004.
  6. Danan M., Fontanel F. Parodontites sévères et orthodontie. Edition Cdp, 2004.
  7. Drisko CH. Nonsurgical periodontal therapy. Periodontol 2000, 2001 ; 25 :77-88
  8. Cobb CM. Clinical significance of non-surgical periodontal therapy: an evidence-based perspective of scaling and root planing. J Clin Periodontol, 2002 May ; 29 Suppl2 :6-16

Olivier FRANCOIS
Dentiste spécialiste en Parodontologie
D.E.S. Implatologie (ULg)
Pratique Privée